رونق ورزش زورخانه‌ای در پادگان‌ها/ توصیه رهبری به باستانی‌کاران

به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس، ورزش پهلوانی و زورخانهای جزء رشتههای ارزشی و فرهنگی کشورمان از دیرباز تاکنون بوده است. البته افرادی در برخی از مقاطع با هر حربهای سعی کردند این ورزش را لکهدار کنند که خوشبختانه با عنایت خداوند موفق نشدند. به اعتقاد بسیاری ترویج و توسعه این رشته ورزشی میتواند تحول بزرگی در مقوله فرهنگی ورزش کشور ما ایجاد کند. سردار سرتیپ پاسدار "عبدالله عراقی" جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه، اخیراً طی حکمی از سوی سرلشکر بسیجی دکتر "سید حسن فیروزآبادی" به ریاست هیأت پهلوانی و زورخانهای نیروهای مسلح منصوب شد، در همین زمینه "سردار عراقی" در گفتوگویی مشروح با خبرگزاری دفاع مقدس به تشریح زوایای گوناگون این رشته ورزشی پرداخت که متن آن در ذیل آمده است:

خبرگزاری دفاع مقدس: سردار آن طور که ما می دانیم حضرتعالی پس از حضور در جنگ تحمیلی و رسیدن به درجه رفیع جانبازی از ورزش فاصله نگرفتید و به رشته مقدس پهلوانی و زورخانهای پرداختید. از چه سالی این ورزش را آغاز کردید و بفرمایید ورزش باستانی امروز به لحاظ فنی و فرهنگی با گذشته چه تفاوتهایی دارد؟

سردار عراقی: ورزش باستانی را از سال 59 شروع کردم. وقتی خصوصیات نهفتهای همچون مروت، مردانگی، گذشت، ایثار، احترام به بزرگترها و سادات و آداب و سنن ایرانی را در میان ورزشکاران این رشته دیدم بیش از پیش ترغیب شدم که با عزمی راسخ این رشته مقدس را دنبال کنم.

در دوران دفاع مقدس رزمندگان در بسیاری از مکانها گودهای زورخانهای را با کمترین ابزار و امکانات بنا مینهادند. در میان نیروها، افراد خوش صدا و خوش ذوقی هم بودند که مرشدی میکردند. این کار هر روز بچهها بود. هر روز عصر 2 ساعت مانده به غروب با صدای "ضرب" همه جمع میشدند و به ورزش باستانی میپرداختند. افرادی که بیرون گود بودند نیز ورزشکاران را تشویق کرده و به امر "مرشد" یا میداندار صلوات میفرستادند؛ لذا این ورزش برای ما هم مفرح بود و هم نیروزا.

ورزش زورخانهای اصولی و در عین حال بسیار سخت

ورزش باستانی ورزشی است که اگر خوب و اصولی انجام شود واقعاً میتواند در آمادگی جسمانی تأثیرات بسیار خوبی بگذارد، زیرا طی یک ساعت مشخص به طور مرتب و منظم ورزش میکنند؛ یعنی هیچ آرامش و وقفهای ندارند. ورزش سخت و سنگینی هم هست؛ از همان نرمش و گرم کردن اولیه تا میل زدن، شنا، پا و چرخ زدن و کباده و سنگ.

آنهایی که با این ورزش آشنایی ندارند احساس میکنند ورزشی راحت است و فرد را کمتر دچار زحمت و تلاش میکند، اما اگر با فنون این ورزش آشنا شوند به این نتیجه خواهند رسید که این رشته در عین سادگی و زیبایی که دارد توان بالای را نیز میطلبد. نوای دلنشین و لذتبخش مرشد تحرکی را میان ورزشکاران ایجاد میکند که اصلاً خسته نمیشوند. شجاعت، ایثار، گذشت، مردانگی، احترام به بزرگترها و احترام به سادات و آداب و سنن اسلامی در این ورزش موج میزند. در مجموع، رشته پهلوانی و زورخانهای، ورزش مفرح و شادی است.

رهبری تأکید دارند به این ورزش ابتکارات هم اضافه شود

مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) بر این تأکید داشتهاند که ابتکارات جدید نیز به این ورزش ضمیمه شود. اکنون شاهد ایجاد تنوعی در این ورزش شدهایم، هم سنتها در این ورزش رعایت شده و هم ورزشهای مدرن به آن اضافه شده است؛ در واقع این ورزش هماکنون ترکیبی از ورزش سنتی و ورزش مدرن است. رشته پهلوانی و زورخانهای هم بُعد ملی دارد و هم در جامعه بینالمللی به عنوان یک ورزش مطرح و در کشورهای مختلف هم بنیانگذاری شده است. تنها ورزشی که کسی بدون وضو به آن مشغول نمیشود ورزش زورخانهای  است؛ بدین معنا که اگر کسی بدون وضو وارد گود زورخانه شود معلوم است که مرام پهلوانی و ورزش زورخانهای را نمیداند. معمولاً دیدهاید که فرد ورزشکار به محض ورود، زمین زورخانه را میبوسد، زیرا اعتقاد دارد این میدان مقدس است، چراکه بسیاری از مشکلات مردم در همین زورخانهها حل میشد. پهلوانان در زورخانه با برپایی مراسم گلریزان به آنهایی که بیماری سخت یا لاعلاج داشتند، فقرا و خانواده زندانیان کمک کرده و مشکلات مردم منطقه یا محله را حل میکردند. نباید از این نکته غافل شویم که هر کدام از اعمال و رفتار در این ورزش هدفمند و تعریف شده است.

ورزش پهلوانی و زورخانهای باید برای جوانان جذابتر شود

در واقع ورزش به سه گونه پیشامدرن، مدرن و پسامدرن تقسیم می شود. ورزش باستانی کماکان از جمله ورزشهای ابتدایی یا پیشامدرن به شمار میرود که در دوران مختلف رشتهها و موضوعاتی به آن اضافه شده و راه تکامل را در پیش گرفته است. مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) تأکید دارند که ورزش باستانی تکمیلتر و برای جوانان جذابتر شود. ما هم باید در مجموعه نیروهای مسلح این ورزش را توسعه و رونق دهیم.

ورزش زورخانهای هیچ نوع محدودیت سنی ندارد

خوشبختانه این ورزش علاقهمندان بسیار زیادی دارد. همچنین از نظر سنی هم محدودیتی ندارد و یک نوع ویژگی این رشته ورزشی هم محسوب میشود. چراکه ورزش باستانی برخلاف رشتههای دیگر که سقف سنی تعیین شدهای دارند از 4 سالگی تا 90 سالگی، ورزشکار میطلبد. هر نوع ورزشی شادابیهایی دارد و ورزش پهلوانی و زورخانهای به لحاظ احتراماتی که در میدان زورخانه کوچکترها به بزرگترها میگذارند، بزرگترها همواره احساس شادابی و نشاط و مهمتر از همه جوانی میکنند.

خبرگزاری دفاع مقدس: چطور شد با تمام دغدغهها و مشکلاتی که دارید، مسئولیت ریاست هیأت پهلوانی و زورخانهای نیروهای مسلح را پذیرفتید؟

سردار عراقی: از ورزش ثمره دیدم و خودم را مدیون ورزش میدانم، به همین خاطر در هر شرایطی دوست دارم به صلابت ورزش سپاه کمک کنم. قاعدتاً مسئولان هم از این علاقه و شناخت نسبی بنده بر روی ورزش پهلوانی و زورخانهای آگاهی پیدا کرده بودند و از این جهت بنده را برگزیدند.  حالا که میداندار این ورزش در نیروهای مسلح شدیم باید کار پایهای انجام دهیم و با تمام قوا اهالی زورخانه سپاه، ارتش، ناجا و وزارت دفاع را گرد هم آوریم. به طور کل، میکوشیم تا روز به روز بر رونق این ورزش ارزشمند افزوده شود.

خبرگزاری دفاع مقدس: همان طور که میدانید مقام معظم رهبری در یکی از فرمایشات خود اشاره داشتند در عرصه رقابتی وارد شوید و آن نشاط و شادابی و جذابیت موجود در ورزش باستانی را به جوانان نشان دهید. با این اوصاف، سیاستگذاریهای شما در هیئت چه سمت و سویی دارد؟

سردار عراقی: ورزش و اصولا هر کاری بدون رقابت سکون پیدا میکند و شاهد رشد و توسعه در آن نخواهیم بود. ما باید در رشته باستانی هم رقابت داشته باشیم و هم مسابقاتی را برگزار کنیم. تلاشمان بر این است که به مناسبتهای مختلف مسابقات ورزشی بگذاریم تا بتوانیم برترینها را شناسایی و معرفی کنیم. یکی از دلایل مهمی که باعث میشود این ورزش جذابیت بیشتری پیدا کند، تلفیق حرکتهای سنتی با ورزشهای مدرن است. به همین خاطر دیگر شاهد آن حرکتهای محدود گذشته نیستیم. حرکتهای سرعتی و قدرتی بسیار خوبی به واسطه ورزشکارهای ژیمناستیک و جوان که  به این فعالیتها میپردازند، اضافه شدهاند. از این رو، رشته باستانی برای جوانان بسیار جذاب شده است. در بعد بینالمللی هم این ورزش مقدس به عنوان ورزش رسمی شناخته شده و به ثبت رسیده است. برخی از کشورها هم این ورزش را در کشورشان توسعه دادهاند و توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.

خبرگزاری دفاع مقدس: بعضاً از ورزش پهلوانی و زورخانهای تعابیر ناشایستی نقل میشود و از این جهت ذهنیتهای منفی در جامعه ایجاد کرده است؛ نظر شما در این باره چیست؟

سردار عراقی: اصل این ورزش برمیگردد به حمله مغولها به ایران؛ در حالی که مردم خودشان را آماده میکردند تا با مغولها بجنگند اما دشمن بسیار زیرک بود و مردم به راحتی نمیتوانستند به تمرینات ورزشی بپردازند. به همین خاطر مجبور بودند مکانهای ورزشی را در زیرزمین ایجاد کنند و به صورت پنهانی ورزش کنند. در حقیقت اصل این ورزش برای دفاع از کشور و جوانمردی آغاز شده و از قداست خاصی نیز برخوردار است. به مرور زمان در رژیمهای مختلف با بر سر کارآمدن آدمهایی که به هیچ وجه به مسائل شرعی و اخلاقی پایبند نبودند، قداست این ورزش خدشهدار شد و این افراد برچسب بدنامی را کم کم بر این ورزش نصب کردند، ولی اکنون ارزشمندی و قداست به این گودها بازگشته است و نوجوانان، جوانان و میانسالان متدین ورزشکاران این رشته هستند. به عبارت بهتر، آرام آرام آن فرهنگ غلط حاکم بر این ورزش از بین رفت.

خبرگزاری دفاع مقدس: برای این ورزش در وضعیت فعلی چه جایگاهی تعریف میکنید؟

سردار عراقی: این ورزش هنوز در کشور ما عمومیت پیدا نکرده و از آن به عنوان یک ورزش ناشناخته در بسیاری محافل و مجالس، یاد میشود که شاید یکی از دلایل این ضعف، عدم تبلیغ گسترده و مناسب باشد؛ همچنین رسانهها و مطبوعات هم خوب به آن نپرداختهاند. فکر میکنم با توسعه باشگاهها، تربیت مرشدهای جوان و متدین، ترکیب آن ورزشهای سنتی و مدرن و آن مفرح کردن ورزشها، جذابیتهای هرچند مناسب اما محدود ایجاد شده است. با توجه به همه این تلاشها و رشدهای خوبی که شاهد بودیم هنوز در آغاز راه قرار داریم و نتوانستیم به جایگاه اصلی و مطلوب مورد نظر دست یابیم.

خبرگزاری دفاع مقدس: چگونه میتوان جوانان را به سوی این ورزش سوق داد؟

سردار عراقی: پیرو فرمایشات رهبری، مجموعه سپاه و نیروهای مسلح با ارادهای محکم به میدان آمدند. در همه پادگانها ورزش زورخانهای رونق یافته است. حتی الان ورزشهای صبحگاهی هم با صدای مرشد و با ضرب زورخانه انجام میشود. در سطح شهر هم مسئولانی که در این زمینه کار میکنند افراد بسیار پیگیر و علاقهمندی هستند. در واقع پس از فرمایشات حضرت آقا، این ورزش جان تازهای گرفت و مسئولان بیشتر ترغیب شدند که در این ورزش سرمایهگذاری کنند، از این جهت بودجههای خوبی به این ورزش اختصاص پیدا کرد.

خبرگزاری دفاع مقدس: حرف پایانی؟

سردار عراقی: ورزش پهلوانی و زورخانهای در ابتدای راه قرار دارد. در مجموعه سپاه هم تلاشهایی شده، اما آن چیزی که نظام میخواهد و مد نظررهبری است محقق نشده است. شاید هم یکی از دلایل آن کمبود اعتبارات و امکانات باشد. باید به گونهای مسئولان را به میدان بیاوریم. بعضی از فرماندهان علاقهمند هستند و این ورزش را مورد حمایت قرار میدهند و برخی دیگر از آنجایی که علاقهای به ورزش، خاصه این رشته ندارند اصلاً حمایت نمی کنند و لذا ما به اجبار دست به دامان نهادهای بیرونی میشویم.

خوشبختانه امروز برخلاف گذشته با قدرت، اصولی و هدفمند فعالیتهای این رشته پیگیری میشود. این روند میتواند به مرز پایداری برسد؛ زیرا اعتقاد دارم جزیرهای عمل کردن و مقطعی حرکت کردن کار را ماندگار نمیکند. باید تنها به حرکتها سرعت داد و این ورزش را از سستی و تنبلی خارج کرد. انشاءالله در نیروهای مسلح، مسئولان هیئتهای ارتش، ناجا و وزارت دفاع ما را در پیشبرد و توسعه اهداف پهلوانی و زورخانهای ما را یاری دهند.