به گزارش گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس به نقل از روابط عمومی نهاجا، یکی از هواپیماهای استراتژیک شناسایی نیروی هوایی ارتش، هواپیمای P3F یا اوریون است. این هواپیمای کمتر شناخته شده اما بسیار پرکاربرد، در حوزه شناسایی اهداف دریایی استفاده می شود. مأموریت هایی که خلبانان و کادر پروازی و شناسایی در این هواپیما انجام می دهند، بیشتر معطوف به شناورهای سطحی و زیرسطحی در دریاست.
امیر چیتفروش، سخنگوی نیروی هوایی ارتش در رزمایش مشترک محمد رسولالله(ص)، صبح امروز در تشریح ماموریتهای این نیرو در روز نخست رزمایش در جمع خبرنگاران گفت: هواپیماهای P3F با پرتاب سونوبوی (امواجی که ارسال میشود تا به وسیله آن زیرسطحی دشمن شناسایی شوند) از تنگه هرمز تا دریای عمان به انجام ماموریت خود میپردازند. (+)
در این گزارش سعی شده تا بیشتر با مأموریت هایی که به هواپیمای P3F محول می شود آشنا شویم.
مأموریت های اصلی هواپیمای P3F
هواپیمای P3F سال 1354 به منظور پشتیبانی از ناوها و ناوچههای نیروی دریایی ارتش خریداری شد، به دلیل بالا بودن فناوری های به کار رفته در آن و برای تعمیر، ارتقا و نگهداری بهتر این هواپیما، بعد از چند سال به نیروی هوایی ارتش واگذار شد.
هواپیمای P3F سه مأموریت عمده بر عهده دارد: کشف و شناسایی زیردریایی، گشت دریایی و پشتیبانی الکترونیکی سایر هواپیماها و جنگندهها.
مأموریت اصلی این نوع هواپیما، کشف و انهدام زیردریاییها است. به تعبیر سادهتر این هواپیما متخصص جنگ با زیردریایی است و این جنگ ضد زیردریایی، هواپیمای P3F را از سایر مأموریتهای محوله به آن متمایز میکند.
برای شناسایی و انهدام زیردریاییها، ابتدا مناطقی که مشکوک به حضور زیردریایی است توسط نیروهای حاضر در منطقه به پست فرماندهی پایگاه هوایی اطلاع داده می شود، سپس هواپیمای P3F به پرواز درآمده و با استفاده از سیستم ایجاد میدان مغناطیسی، مناطقی که ممکن است یک شیء فلزی زیر آب وجود داشته باشد را شناسایی می کند. این شیء امکان دارد یک زیردریایی، قایق و کشتی غرق شده یا هر چیز فلزی دیگری باشد، برای شناسایی دقیق آن در مرحله بعد از سیستم sonobuoy استفاده می شود.
نحوه کار سیستم sonobuoy در هواپیمای P3F
سیستم sonobuoy (گوی شناور) از درون هواپیما به داخل آب و منطقه مشکوک پرتاب می شود، یک میکروفن از آن به طول حدود 60 پا داخل آب شده و تمام صداهای اطراف را ضبط و همزمان برای هواپیما ارسال می کند. متخصصین در داخل هواپیما، صداهای مختلف که ممکن است حتی صدای ماهی ها هم در آن وجود داشته باشد را در دستگاههای مخصوص آنالیز کرده و در صورت اطمینان از وجود صدای موتور زیردریایی، مختصات آن از قبیل طول و عرض جغرافیایی و عمق آن را به دست می آورند و در نهایت موشک و اژدر مخصوص انهدام زیردریایی از هواپیمای P3F شلیک میشود.
وجوه تمایز هواپیمای P3F چیست؟ / سیستم ناوبری مستقل
قابلیتهای فراوان سیستم های الکترونیکی، راداری و شنود هواپیمای P3F از دیگر وجوه تمایز آن با سایر هواپیماهای هم کلاس خود است. وجود رادیوهای VHF و UHF بسیار قوی که توانایی ارسال داده را در مسافتهای بسیار طولانی دارد، از دیگر مزیتهای مهم این هواپیماست که با همت متخصصان جهاد و خودکفایی نیروی هوایی ارتش از حالت آنالوگ به دیجیتال تبدیل شده است.
این هواپیما به دلیل مدت زمان زیاد پرواز از یک سیستم ناوبری کاملاً مستقل استفاده می کند، این استقلال سیستم ناوبری بدین معنی است که در طول پرواز از رادارهای زمینی استفاده نمی کند و خود به تنهایی میتواند کلیه مسیرها و موقعیتها را شناسایی و به تمام نقاط کره زمین پرواز کند.
از وجوه دیگر تمایز این هواپیما، وجود دوربینهای عکسبرداری بسیار قوی با قدرت زوم 5 کیلومتر است که قابلیت عکسبرداری و شناسایی در تمام نقاط خشکی و دریا را دارد.
استفاده از سیستم شنود دریایی برای اولین بار در رزمایش مشترک محمدرسول الله (ص)
سیستم جدیدی که در رزمایش مشترک محمد رسول الله (ص) آجا در هواپیمای P3F استفاده می شود، سیستم شنود دریایی است که عمدتاً برای شنود مکالمات و پیامهای مخابره شده از زیردریاییها استفاده میشود.
همچنین این هواپیما قابلیت ایجاد اختلال در سیستم های مغناطیسی انواع شناورهای سطحی و زیرسطحی را دارد.
هواپیمای P3F قابلیت حمل بمب و اژدر را نیز داراست که در رزمایش مشترک آجا با نام محمد رسولالله(ص) از ان استفاده خواهد شد.
گشتهای دریایی نیز به صورت مداوم برای شناسایی ناوها، ناوچهها و زیردریاییها و رصد تحرکاتی که این شناورها در مناطق مختلف دریا انجام میدهند در طول شبانهروز فعال هستند.
توانمندی نیروی هوایی در تعمیر، تجهیز و به روزرسانی هواپیمای P3F
عمده کاری که درون این هواپیما انجام می شود، کارهای راداری و اطلاعاتی است، به همین دلیل داخل این هواپیما پر است از دستگاهها و ادوات راداری و شناسایی و به خاطر داشتن همین دستگاههای متعدد، بسیار گرانقیمت است.
بعد از وقوع انقلاب اسلامی ایران و آغاز تحریمهای فلج کننده، با تلاش و همت متخصصان فنی نیروی هوایی ارتش، نه تنها این هواپیمای پیچیده غیرعملیاتی نشد، بلکه اغلب دستگاههای راداری و شناسایی آن با انواع رادارهای جدید و بهروز ساخت داخل تجهیز شد، تعمیر و تولید قطعات مرتبط و نیز اورهال کلی هواپیمای P3F نیز در داخل کشور و با تکیه بر دانش بومی متخصصان نیروی هوایی انجام می شود.
ارتباط گسترده P3F با نیروی دریایی ارتش
عمده فعالیت هواپیمای P3F در دریاست، به نوعی میتوان گفت مأموریت نیروی دریایی ارتش را در داخل نیروی هوایی بر عهده دارد. به همین علت با نیروی دریایی ارتباطات گستردهای برقرار می کند. این ارتباط باید به گونهای باشد که بدون اتلاف وقت اطلاعات مختلف و مورد نیاز به یگانهای نیروی دریایی مستقر در منطقه ارسال شود، تا حدی که کارکنان نیروی دریایی با رسته های مختلف و مرتبط در برخی پروازهای شناسایی، خلبانان و کادر پروازی هواپیمای P3F را همراهی می کنند.
علاوه بر این، از طریق ارتباطات رادیویی به صورت مستقیم نیز با ناوها و کشتیهای خودی مستقر در منطقه ارتباط برقرار می شود تا این ناوها از وضعیت منطقه مطلع شوند.
به دلیل اینکه سرعت عمل نیروی هوایی در انجام مأموریتهای مختلف بسیار بالاست، با در اختیار داشتن هواپیمای P3F سرعت عمل نیروی دریایی را نیز در انجام عملیات روی آب تا حد قابل توجهی ارتقا بخشیده است.
این هواپیما قابلیت پرواز مداوم تا 12 ساعت را داراست. به دلیل نزدیکی پایگاه بندرعباس به منطقه، هواپیمای P3F این پایگاه، خلیج فارس، تنگه هرمز و جزایر منطقه را تا سواحل چابهار برای گشت و شناسایی در حدود 3 الی 4 ساعت پرواز می کند و تمام اهداف سطحی و زیرسطحی در دریا که به این مناطق وارد می شوند، شناسایی شده و اطلاعات مربوط به آن در اختیار مراجع مربوطه قرار می گیرد.
نقش بی بدیل هواپیمای P3F در تداوم صادرات نفت / P3F برنده جنگ نفتکشها
در دوران هشت سال دفاع مقدس، این هواپیما به دلیل در اختیار داشتن رادارهای بسیار قوی، نقش بسیار پررنگی ایفا کرد. به طور مخصوص عملیاتهای مختلف در قالب جنگ نفتکشها که اغراق نیست اگر بگوییم یکی از عوامل مؤثر در تداوم صادرات نفت ایران در زمان جنگ، اقدامات گشت و شناسایی همین هواپیمای P3F بود.
هواپیماهای P3F به طور مداوم در آسمان خلیج فارس و جزایر خارک و تنگه هرمز حاضر بودند و به محض ورود یکی از شناورهای دشمن به منطقه، به سامانه فرماندهی پایگاههای درگیر در جنگ نفتکشها اطلاع داده می شد و جنگندههای اف4 آلرت پایگاه بندرعباس و بوشهر برای انهدام این شناورها که هدف آنها نفتکشها و سوپر نفتکشهای ایرانی بود به منطقه اعزام میشدند و شناورهای متخاصم را نابود می کردند.
به این صورت بود که صادرات نفت ایران در هشت سال جنگ تحمیلی قطع نشد و عراق نتوانست از این اهرم فشار برای غلبه سیاسی و اقتصادی و نظامی بر ایران استفاده کند.
چگونه خلبان هواپیمای P3F شویم؟
اغلب خلبانان این هواپیما بعد از ورود به دانشکده پرواز دانشگاه هوایی شهید ستاری و پس از گذراندن 4 سال دوره های پروازی با هواپیماهای مختلفی مانند بونانزا، PC7 و اف27، از دانشگاه فارغ التحصیل و بنابر نیاز نیروی هوایی ارتش، به گردان هواپیمای P3F منتقل می شوند.
در حال حاضر آموزشهای مقدماتی این نوع هواپیما در پایگاه شهید دوران شیراز به دانشجویان منتقل می شود و پروازهای آموزشی نیز در پایگاه شهید عبدالکریمی بندرعباس انجام می شود.
انتهای پیام/