به گزارش خبرگزاری دفاع مقدس؛ درست در فردای انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی، در زندان اوین هم ترور دیگری صورت گرفت و طی آن، شهید محمد کچویی (سرپرست زندان اوین) به شهادت رسید. شهید سیداسدالله لاجوردی که سالها از نزدیک با شهیدکچویی آشنایی داشت و در آن زمان هم دادستان انقلاب تهران بود و از نزدیک صحنه شهادت شهید کچویی رامشاهده کرده بود، در مصاحبه ای در سال 1361، جزئیات آن واقعه را و همچنین چند خاطره از شهید کچویی نقل نموده است. بخش هایی از آن مصاحبه را با هم می خوانیم:
«8 تیر ماه [1360] بود که به دلیل گرمی هوا دادگاهی در محوطه باز اوین تشکیل شده بود و غالباً به مسائل گروهک ها رسیدگی میشد که دادگاه در کنار استخر اوین تشکیل شده بود و تعدادی از منافقین قرار بود محاکمه بشوند. یادم می آید که تعدادی از این اعضای منافقین در زندان آشوب کرده بودند و محمد آنها را از بیرون آورده بود و در کنار استخر برای محاکمه نشانده بود. یک فردی به نام کاظم افجه ای که از پاسداران زندان اوین بود و محمد هم خودش می دانست که او از هواداران سازمان منافقین است و معتقد بود که با امثال اینها باید کار کرد و اصلاحشان نمود.
خب این کاظم افجه ای که از هواداران سازمان بود و در درون زندان پاسداری می داد، با محمد زیاد برخورد داشت. محمد می خواست با او کار کند و او را ارشاد نماید و اعتقادش هم همین بود. چندین بار ما به محمد تذکر داده بودیم که او که یکی از هواداران سازمان است صلاحیت پاسداری از اینجا را ندارد اما محمد معتقد بود که نه، من او را اصلاح می کنم.
درست همان روز 8 تیر بود، وقتی حادثه انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی پیش آمده بود، یادم میآید که من و معاون قضایی، محمد را احضار کردیم و به او گفتیم که مسئله دیگر از حد ارشاد گذشته والآن به هیچ وجه صلاح نیست که این کاظم افجهای که از هواداران سازمان است و شما خودتان هم می دانید، در اوین باقی بماند، همین الآن بلند شو و خلع سلاحش کن.
کاظم مسلح به یوزی بود و توی همین دادسرا داشت نگهبانی می داد که وقتی مسئله را بعداً یک مقدار تعقیب کردیم، [متوجه شدیم که] به این صورت که میگویم مسئله می خواست بشود: کاظم افجه ای تصمیم داشت که همان روزها که شاید همان روز 8 تیر بود اگر بتواند توفیقی به دست بیاورد لحظه ای که من در دادگاه میروم و اعضای دادگاه هم هستند یک جا همه ماها را به رگبار ببندد و از صبح کمین کرده بود و از صبح چندین دفعه دنبال من بود، ولی آن روز قضا و قدر چنین شد که من جز یک بار به دادگاه نروم و آن یک بار هم او موفق نشده بود. با اینکه اعضای دادگاه همه در یک اتاق جمع شده و من هم در خدمتشان بودم، او موفق نمی شود که در همان لحظه به دادگاه حمله کند.
مسعود رجوی و کاظم افجهای
بعداً وقتی من به اتاقم آمدم، اتفاقاً آن روز به دلیل تراکم کار بیرون نیامده بودم که کاظم توفیقی برای ترور من پیدا بکند و وقتی ما محمد را احضار کردیم و به اتاق ما آمد و به او گفتم که حتماًً باید بروی وکاظم راخلع سلاح بکنی، محمد گفت: «من اعتقاد به این کار ندارم، ولی می روم و این کار را می کنم، به دلیل اینکه شما گفته اید.»
محمد از اتاق ما که برادرمان معاون قضایی هم اینجا تشریف داشتند بیرون رفت و یوزی را از کاظم گرفت. کاظم اینجا متوجه می شود که یک مقدار لو رفته، بلافاصله به کلت، خودش را مسلح میکند و شاید حدود یک ساعت بعد بود که ما در همان کنار استخر غذا را صرف کرده بودیم و قرار بود که پس از آن دادگاه مجدداً تشکیل شود، در آن موقع کاظم افجه ای حمله میکند.
وقتی او ظاهر شد و حدود 7-6 متری از پشت سر ما آمد، من یک وقت دیدم یک کسی صدا می زند «به نام خدا و به نام خلق قهرمان ایران»، برگشتم و دیدم کاظم است و کلت به دست دارد و متوجه شدم که نیت پلیدی دارد و بلافاصله خودم را به زمین انداختم و به شکل مارپیچ فرار کردم و در پشت درخت ها قرار گرفتم، ولی برادرمان محمد برای اینکه بتواند در برابرش بایستد، از جا برخاست و خواست که به او حمله کند که مورد اصابت گلوله ناجوانمردانه قرار گرفت. در حقیقت محمد، شهید جوانمردی اش شد.
... اگر من فرار نمی کردم، من مورد اصابت گلوله قرار می گرفتم و بعداً هم معلوم شد که هدف اصلیاش ترور من بوده ولی موفق نمی شود و برادرمان محمد هم در حقیقت خودش را فدا کرد و شهید جوانمردی و بزرگواری اش شد.
... [چندی پیش از این واقعه،] در یک تصادفی کاظم از یک بلندی پرت و دستش شکسته شده بود و محمد به خرج خودش شاید حدود 15 هزار تومان از پولی که از فروش دکانش به دست آورده بود، خرج مداوای اوکرده بود و دستش را سالم کرد [ولی باز مورد حمله ناجوانمردانه همان شخص قرار گرفت و شهید شد.]
... وقتی محمد شهید شد اکثر زندانیان می گفتند که پدرمان را از دست دادیم. با اینکه محمد بسیار جوان بود اما آنقدر دارای منش مردانه و بزرگوارانه بود که زندانیان او را پدر خود می دانستند.
یک روز محمد با یکی از منافقین برخوردی داشت، خب محمد سرپرست زندان بود و در مقابل او، یک زندانی قرار داشت. وقتی نصیحتش می کرد که وضع زندان را به هم نریزید و مقررات را رعایت کنید، او با گستاخی هر چه تمام تر آب دهان به صورت محمد انداخت. محمد هم با آقایی هرچه تمام تر تف را از صورت خود پاک کرد و به او گفت که «این برخورد شما یک برخورد انسانی نیست» و در همین حد بسنده کرد. با اینکه خب حاکم بود و قدرت داشت و می توانست هر نوع عکسالعملی نشان بدهد، ولی عکس العمل او در همین یک جمله خلاصه شد و کوچک ترین واکنشی نسبت به آن زندانی نشان نداد.
شهید محمد کچویی
... یکی از ویژگی های محمد این بود که وقتی با زندانیان برخورد می کرد خیلی صمیمی بود. گویی زندانیان برادران و خواهرانش بودند. من یک مورد یادم می آید و آن این است که چند تا متهم دختر از عوامل گروهک ها را با ماشینی به اوین آوردند. محمد رفت و گفت بفرمایید پیاده شوید. هیچ کس پایین نیامد و محمد هرچه اصرار کرد اینها را پایین بیاورد حاضر نشدند سه شبانه روز توی ماشین نشستند. محمد با سعه صدری که داشت غذا برای آنها می برد وسیله به آنها می داد و هرچه از آنها خواهش می کرد خواهرها تشریف بیاورید پایین، می گفتند پایین نمی آییم. محمد هیچگاه به زور متوسل نشد و دست یکی از آنها را نگرفت از ماشین بیاورد پایین. سه شب و سه روز اینها ماندند و محمد هم دور آنها می چرخید و هرچه می خواستند فراهم میکرد تا بعد از سه شبانه روز بالاخره از ماشین پیاده شدند. محمد چنین برخوردهایی با زندانیان داشت.»
(روزنامه جمهوری اسلامی، 9 تیر 1361، صفحه 6)
