تحلیل مفهومی واژه استکبار در انقلاب اسلامی / چرا ملت ایران آمریکا را مستکبر می نامد؟

خبرگزاری دفاع مقدس: امروز سیزدهم آبان ماه سالروز سه واقعه ی تلخ ولی در عین حال یادآور شهامت و ایستادگی ملت سلحشور ایران در برابر زیاده خواهی بیگانگان است. در چنین روزی حضرت امام خمینی (ره) به خاطر اعتراض به مصونیت قضایی اتباع بیگانه در ایران به ترکیه تبعید شدند. چهارده سال بعد، دانش آموزان و دانشجویان در مقابل دانشگاه تهران به خاک و خون کشیده شدند و در سیزدهم آبان ماه 1358 سفارتخانه ی آمریکا که سالیان سال بر شاه ایران و مردمان نجیبش حکومت می کرد فتح شد و اسناد جاسوسی این کشور در ایران رو شد.

ملت قهرمان ما این روز را به عنوان روز ملی مبارزه با استکبار جهانی نام نهاده است. در این مجال اندک، تلاش می کنیم ابتدا به مفهوم استکبار از مناظر لغوی، اخلاقی و سیاسی بررسی کنیم، محور بحث را بر موضوع استکبار سیاسی قرار دهیم و ضرورت اتخاذ و تداوم مواضع سخت علیه ایالات متحده ی آمریکا و سایر زور مداران عالم را تبیین نماییم.

استکبار چیست؟ استکبار، به معنای کبر و غرور طلبی در همه ی شئون زندگی بشری می باشد. این واژه در ادبیات دینی مسلمین در آیات قرآنی بسیار وسیع دیده شده است. مفهوم استکبار از استکبار اخلاقی گرفته تا استکبار سیاسی، همگی در قرآن و روایات اسلامی جلوه گر است.

نمونه ی استکبار اخلاقی را می توان در رفتار ابلیس و عدم سجده به آدم جستجو کرد که خدای متعال در سوره ی بقره فرمود از سجده در مقابل حضرت آدم ابا نمود و کبر ورزید. واژه ی استکبار در مقابل استضعاف قرار دارد و آیات و روایات اسلامی به غلبه ی مستضعفین بر مستکبرین اشاره دارد.

استکبار سیاسی به مفهوم رفتار متکبرانه ی یک دولت و یا گروهی از دولتها با یک دولت و یا مردمان یک سرزمین است. ما رد پای این واژه را در منظومه ی فکری حضرت امام خمینی (ره) بسیار می بینیم. ایشان از همان ابتدای مبارزه در سال 1341 رفتار آمریکا و رژیم صهیونیستی با ملت ایران را مورد حمله قرار می دادند و از رژیم پهلوی به علت تداوم روابط سیاسی با این دولتها به شدت انتقاد می کردند.

پیشینه ی تاریخی واژه ی استکبار در ادبیات سیاسی ملت ایران پس از پیروزی انقلاب خصوصاً بعد از تسخیر سفارتخانه ی ایالات متحده ی آمریکا به دست دانشجویان پیرو خط امام (ره) پس از آنکه جاسوسیهای آن دولت درباره ملت مسلمان ایران محرز گردید، پررنگتر شد.

واژه ی استکبار در ادبیات سیاسی انقلاب اسلامی و انقلاب بلشویکی روسیه که با جهان بینی کمونیستی اداره می شود، مشترک لفظی می باشد. کمونیستها نیز با استفاده از همین ادبیات مشابه جهان غرب و خصوصاً ایالات متحده ی آمریکا را مورد حمله قرار می دادند. آنان نیز طبقه ی کارگر را مظلوم و سرمایه داران را ظالم می پنداشتند.اتحاد جماهیر شوروی سابق، تا اندازه ای با شعارها و آنچه که علیه غربیها وارد ادبیات سیاسی ایرانیان شده بود اتفاق نظر داشت. همانگونه که بیان شد، ادبیات ضد استکباری را در نیم قرن گذشته حضرت امام خمینی (ره) به عنوان محور اصلی مبارزه ی ملت ایران انتخاب کردند و بر روی آن تأکید فراوانی ورزیدند.

حال که وجه تسمیه ی استکبار، سوابق این واژه در ادبیات سیاسی مردم ایران و تشابهات این واژه با ادبیات کمونیستی مشخص شد، وجوه افتراق بین این دو مکتب را بیان می کنیم. در حالی که کمونیستها سرمایه داری را به صورت مطلق نفی می کنند و خود را مدافع کارگران در مقابل امپریالیسم می دانند ولی همین کمونیستها اجازه ی خلاقیت در هیچ عرصه ای را نمی دهند و به نوعی به دنبال یکپارچه سازی تفکر مردم نیز هستند.

مهمترین تفاوت واژه ی استکبار در ادبیات سیاسی انقلاب اسلامی با واژگان مشابه در ادبیات کمونیستی این است که انقلاب اسلامی ایران تمامی دولتهایی را که با سیاستهای توسعه طلبانه در سطح جهانی قدرت کسب کرده اند را مستکبر می داند، در این وضعیت و با این تعریف حتی کشورهای تابعه ی اتحاد جماهیر شوروی را نیز شامل همین دول مستکبر می داند. ضرورت اطلاق واژه ی مستکبر به دول قدرتمند به ویژه ایالات متحده ی آمریکا و متحدان غربیش ایالات متحده ی آمریکا تحت تأثیر شرایط جغرافیایی توانست به یکی از کشورهای قدرتمند در عرصه ی اقتصادی و سیاسی تبدیل شود. لیکن دست اندازی به منابع اقتصادی سایر کشورهای جهان همچون دولت انگلستان و دیگر دول قدرتمند اروپایی، سبب شد تا این کشور بزرگ جهان نیز در زمره ی دول توسعه طلب در عرصه ی جهانی قرار بگیرد.

حمایت همه جانبه ی ایالات متحده ی آمریکا از رژیم غاصب صهیونیستی از بدو تشکیل تا کنون در سطوح مختلف منطقه ای و بین المللی و اتخاذ سیاستهای یکجانبه گرایانه در قبال ملل آزادی خواه جهان سبب اعتراض مردم دنیا به این شیوه ی سیاسی نظام حاکم بر آمریکا شده است.

رفتار گرگ صفتانه ی ایالات متحده ی آمریکا با کشورهای پیرامون خود و سایر کشورها خصوصاً کشور ایران باعث تشدید نفرت مردم جهان از این کشور شده است. ملت ایران به علت دزدی منابع اقتصادی خود و رفتار تحقیرآمیزی که از سوی ایالات متحده ی آمریکا و دیگر استعمارگران همچون آلمان، انگلستان، پرتقال، روسیه و فرانسه مشاهده نموده است، نفرت شدیدی نسبت به این دولتها دارد، همگی آنان را مستکبر تلقی می کند و نسبت به این امر نیز محق می باشد.

مرجع تقلید ملت ایران تنها به خاطر اعتراض به حمایت شاه از رژیم سفاک و توسعه طلب صهیونیستی و اعطای امتیاز مصونیت قضایی به مستشاران خارجی تبعید شد. مردم ایران فقط به دلیل حمایت از مرجع تقلیدشان در پانزده خرداد 1342 مانند برگ خزان با تیراندازی عوامل رژیم سرسپرده ی پهلوی بر زمین ریختند.

دانشجویان و دانش آموزان فقط به صرف اعتراض به قتل عام مردم در مقابل دانشگاه تهران در سیزدهم آبان ماه 1357 به خاک و خون کشیده شدند. تنها دو روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی پروژه ی آشوب و بلوا در کردستان کلید خورد. اندکی بعد، تجزیه ی ایران در دستور کار گروهکهای مختلف قرار گرفت.

هنگامی که در سیزدهم آبان ماه 1358 سفارتخانه ی ایالات متحده ی آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام (ره) که به پناهندگی شاه به آمریکا اعتراض نموده بودند و طی راهپیمایی خود خواستار استرداد وی به ایران برای محاکمه شده بودند، تسخیر شد، پس از ترجمه ی اسناد و مدارک به جا مانده از آن سفارتخانه ارتباط دول استکباری خصوصاً ایالات متحده ی آمریکا با گروهکهای تجزیه طلب مشخص شد.

ایالات متحده ی آمریکا در فروردین ماه 1359 به طور یکجانبه روابط سیاسی و اقتصادی خود را با جمهوری اسلامی ایران قطع و کشورمان را از جهات مختلف سیاسی، اقتصادی و نظامی تحریم کرد. حضرت امام خمینی (ره) رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی قاطعانه فرمودند که ما را از تحریم اقتصادی و نظامی نترسانید که ما فرزندان محرم و رمضانیم.

در جریان جنگ تحمیلی رژیم بعثی-صهیونیستی صدام علیه ایران اسلامی نیز آمریکا نه تنها نقش یک حامی بزرگ بین المللی را برای صدام ایفا کرد بلکه در ترغیب وی به نبرد با جمهوری اسلامی ایران به منظور براندازی حاکمیت انقلابی ایران نقش تعیین کننده ای داشت.

ایالات متحده ی آمریکا برای جلوگیری از پیروزی قاطع جمهوری اسلامی در نبرد با ارتش بعثی عراق که در آن روزگار، نماینده ی همه ی دول معاند با جمهوری اسلامی ایران بود اقدام به ساقط نمودن هواپیمای مسافربری ایرانی در آبهای نیلگون خلیج فارس نمودند.

پس از پایان جنگ تحمیلی نیز، ایالات متحده ی آمریکا تحریم اقتصادی ایران را تشدید نمود. جنس این تحریمها تغییر عمده ای نسبت به تحریمهای پیشین داشت.آمریکاییها به تمامی شرکتهای اقتصادی هشدار داد که اگر با ایران معامله کنند توسط آمریکا مجازات خواهند شد.

ایالات متحده ی آمریکا همچنان با توهین نسبت به ملت با فرهنگ ایران رفتار می کند تا جایی که "بوش پسر" ایران را از جمله ی کشورهای محور شرارت دانست. اکنون نیز اوباما گاه و بیگاه ایران را به اجرای گزینه ی نظامی تهدید می کند.

آیا با بیان این همه جنایات و اقدامات مداخله جویانه ی آمریکاییها مستکبر خواندن این دولت و حامیانش ضرورتی ندارد؟ آیا هنوز هم باید برای تداوم شعار مرگ بر آمریکا آن هم در یوم الله سیزده آبان که در فرهنگ سیاسی ملت ایران که روز مبارزه با استکبار جهانی نامگذاری شده است، تردید داشته باشیم؟

امین داوری