علی(ع) از برادری با پیامبر(ص) تا حضور در جبهه‌های جنگ

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، اخوت اسلامی و پیوند برادری، از اصول اجتماعی آیین اسلام است. پیامبر اسلام به صورت های مختلف و گوناگون در ایجاد و استوارساختن این پیوند، کوشش نموده است. از آن جمله پس از ورود به مدینه تصمیم گرفت میان مسلمانان مهاجر و انصار، پیمان برادری منعقد سازد، به این منظور روزی در اجتماع مسلمانان به پا خاست و فرمود: در راه خدا، دوتا دوتا برادر شوید.آنگاه مسلمانان دو به دو دست یکدیگر را به عنوان برادری فشردند و بدین ترتیب وحدت و همبستگی بین آنان استوار تر گردید.

البته در این پیمان، نوعی هماهنگی و تناسب افراد با یکدیگر از نظر ایمان و فضیلت و شخصیت اسلامی رعایت می شد. این معنا با دقت در وضع و حال افرادی که با هم برادر شدند به خوبی روشن می گردد پس از آنکه برای هر یک از حاضران برادری تعیین گردید، علی (علیه السلام) که تنها مانده بود، با چشمان اشکبار به حضور پیامبر عرض کرد بین من و کسی پیوند برادری برقرار نساختی. پیامبر فرمود: تو برادر من در دو جهان هستی و آنگاه بین خود و علی (علیه السلام) عقد برادری خواند. این موضوع میزان عظمت علی (علیه السلام) را به خوبی نشان میدهد روشن می سازد که وی تا چه حد به رسول خدا نزدیک بوده است.

در جبهه های جنگ

زندگی علی(علیه السلام) از هجرت تا وفات پیامبر، شامل حوادث و رویدادهای فراوان به ویژه فداکاری های بزرگ آن حضرت در جبهه های جنگ است. پیامبر اسلام پس از هجرت به مدینه 27 غزوه با مشرکان یهود و شورشیان داشت که حضرت علی(علیه السلام) در 26 غزوه از این غزوات شرکت داشت و فقط در غزوه تبوک به علت حساسیت شرایط که بیم آن می رفت منافقین در غیاب پیامبر در مرکز حکومت اسلامی دست به توطئه بزنند، به دستور پیامبر اسلام در مدینه ماند.

جنگ بدر: می دانیم که جنگ بدر نخستین جنگ تمام عیار میان مسلمان و مشرکان بود به همین دلیل نخستین آزمایش نظامی بین طرفین به شمار می رفت و از این نظر پیروزی هر یک از طرفین در این جنگ بسیار مهم بود. این جنگ در سال دوم هجرت رخ داد.

پیامبر اسلام در این سال آگاهی یافت که کاروانی از قریش به سرپرستی ابوسفیان، دشمن دیرینه اسلام، از شام عازم بازگشت به مکه است و چون مسیر کاروان از نزدیکی های مدینه رد می شد، پیامبر اسلام با 313 نفر از مهاجران و انصار به منظور ضبط کاروان به سوی منطقه بدر که مسیر طبیعی کاروان بود حرکت کرد.

هدف پیامبر از این حرکت، آن بود که قریش بدانند خط بازرگانی آن ها در دسترس نیروهای اسلام قرار دارد و اگر آنها از نشر و تبلیغ اسلام و آزادی مسلمان جلوگیری کنند شریان حیات اقتصادی آنان به وسیله نیروهای اسلام قطع خواهد شد. از طرفی دیگر ابوسفیان چون از حرکت مسلمانان آگاهی یافت با انتخاب یکی از راه های انحرافی از کناره های دریای سرخ کاروان را به سرعت از منطقه خطر دور کرد و هم زمان با این عمل از سران قریش در مکه استمداد کرد.

به دنبال استمداد ابوسفیان تعداد 950 تا 1000 نفر از مردان جنگی قریش به سوی مدینه حرکت کردند. در روز 17 رمضان، این گروه با مسلمان رو در رو قرار گرفتند، در حالی که نیروهای شرک سه برابر نیروهای اسلام بود. در آغاز نبرد، سه تن از دلاوران قریش که تا دندان مسلح بودند به نام های عتبه (پدر هند همسر ابوسفیان)، شیبه برادر بزرگ او و ولید فرزند(عتبه) فریاد کشان به وسط میدان جنگ آمدند و هماورد خواستند در این هنگام سه نفر از دلاوران انصار برای نبرد با آنان وارد میدان شدند و خود را معرفی کردند.

قهرمانان قریش از جنگ با آنان خودداری نموده و فریاد زدند ای محمد! افرادی که از قوم ما، هم شان ما هستند برای جنگ با ما بفرست. در این هنگام رسول خدا به عبیدة بن حارث بن عبدالمطلب، حمزه بن عبدالمطلب و به علی(علیه السلام) دستور داد به جنگ این سه تن بروند، این سه مجاهد شجاع روانه رزم گاه شدند و خود را معرفی کردند.

آنان هر سه نفر را برای مبارزه پذیرفتند. همگی هم شان ما هستند. از این سه تن حمزه با شیبه، عبیده با عتبه، علی که جوان ترین آن ها بود، با ولید دایی معاویه، روبرو شدند و جنگ تن به تن آغاز گردید. علی و حمزه هر دو، هماورد خود را به سرعت به قتل رساندند، ولی ضربات متقابل میان عبیده و عتبه هنوز ادامه داشت و هیچ کدام بر دیگری غالب نمی شدند از این رو علی و حمزه پس از کشتن رقیبان خود، به کمک عبیده شتافتند و عتبه را نیز به هلاکت رساندند.

علی(علیه السلام) بعدها در یکی از نامه های خود به معاویه، با اشاره به این حادثه نوشت: شمشیری که آن را در جنگ بدر بر جد تو عتبه و دایی تو ولید و برادر حنظله فرود آوردم، هم اکنون نزد من است. پس از پیروزی سه قهرمان بزرگ اسلام بر دلاوران قریش که اثر خرد کننده ای در روحیه فرماندهان سپاه شرک داشت. جنگ همگانی آغاز شد و منجر به شکست فاحش ارتش شرک گردید، به طوری که هفتاد نفر اسیر گشتند...

در این جنگ پیش از نیمی از کشته شدگان با ضرب شمشیر علی(علیه السلام) از پای در آمدند. مرحوم شیخ مفید، سی و شش تن از کشته شدگان مشرکین در جنگ بدر را نام می برد و می نویسد: راویان شیعه و سنی به اتفاق نوشته اند که این عده را علی بن ابی طالب(علیه السلام) شخصا کشته است، به جز کسانی که در مورد قاتل آن ها اختلاف است و یا علی در کشتن آنان با دیگران شرکت داشته است.