به گزارش خبرنگار دفاعپرس از یزد، یکی از موضوعات مهمی که در روند جهانی شدن میتوان پیرامون آن بحث کرد، فرهنگ است و جدای از جهانی شدن، فرهنگ، یک حقیت زنده و زاینده است که مدام در حال دگرگونی است و زمانی این فرهنگ نابود میشود که با تقلید روبه رو شود.
در شرایط جامعه حاضر، در کشور اسلامی ما باید با توجه به فرصتها و تهدیدهای ناشی از روند جهانی شدن خود را برای مواجهه با این پدیده آماده کنیم و با اتکا به داشتههای فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی، علاوه بر حفظ هویت خود، درصدد جهانی کردن آن باشیم.
از این رو با
«احمد عبدالحسینی» معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی یزد به گفتوگو پرداختیم. وی در گفتوگو با خبرنگار
دفاعپرس در یزد، به چگونگی حفظ فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی پرداخته است که در ادامه میخوانیم:
دفاعپرس: چگونه میتوانیم فرهنگ ایرانی اسلامی را حفظ و رشد بدهیم؟
طبیعتاً اولین کاری که باید انجام دهیم یک تعریف عملیاتی از دین و ارزشهای دینی داشته باشیم. افراد جامعه باید یک همچنین تعاریفی داشته باشند. فهم مشترک اعضای جامعه نسبت به دین و ارزشهای دینی خود به توسعه آن کمک میکند. این کاری است که نظام آموزش و پرورش، اصحاب رسانه، سازمان های مردم نهاد و مساجد باید ایفا کنند که هم فرهنگ دینی را انتقال دهند و هم در توسعه و نوسازی آن نقش ایفا کنند.
بهترین راه برای حفظ فرهنگ این است که نسل جوان در حفظ و نوسازی و بازسازی آن نقش ایفا کند. البته نوسازی و بازسازی باید روی اصول و مبانی فرهنگ دینی باشد نه این که تحت تاثیر تبلیغات و القائات فرهنگ دینی باشد. در واقع باید نوسازی و بازسازی برون زاد باشد و روی اصول و مبانی باشد تا فرهنگ دینی حفظ شود و گسترش پیدا کند.
دفاعپرس: از نظر شما بهترین راهکار برای فرهنگ سازی دینی در جامعه چیست؟
فرهنگ سازی دینی یعنی نمود عینی دادن و نهادینه کردن ارزشهای دینی در عملکرد افراد و صحنههای اجتماعی است. لازمه فرهنگ سازی دینی این است که همه نهادهای اجتماعی و مسئولان فرهنگی، صدا و سیما، مطبوعات و ... به صورت هماهنگ و منسجم برای نهادینه کردن ارزشهای دینی تلاش ورزند.
خانواده به عنوان یک نهاد کوچک و به عنوان زیرساخت اصلی جامعه نقش مهمی در نهادینه کردن فرهنگ دینی دارد و نباید از نقش والدین در محور خانواده غافل شد. نهاد آموزش و پرورش یکی از مهمترین نهادهایی است که میتواند در فرهنگ سازی دینی نقش موثری ایفا کند، چه متون درسی و محتوای درسی چه رفتار و عملکرد معلم در محور آموزش و پرورش هر دوی اینها میتوانند در فرهنگ سازی دینی جوانان نقش مهمی را ایفا کنند.
دفاعپرس: آیا امروزه فرهنگ «ایرانی» همان فرهنگ «اسلامی» است؟
فرهنگ ایرانی دارای سابقه کهن است. غنای فرهنگی به دو چیز وابسته است، یک قدمت آن و دیگری هم استفاده از تجربیات فرهنگ دیگر است. به لحاظ قدمت فرهنگ ایرانی سابقه کهنی دارد و به لحاظ استفاده از تجربیات فرهنگهای دیگر هم ایرانیان در مواجهه با فرهنگ اسلامی بر روی ریشه و شجره طیبه به عنوان محور فرهنگ اسلامی درختی تنومند به وجود آوردهاند که باعث شد فرهنگ تمدن اسلامی در سراسر جهان گسترش پیدا کند.
از این رو است که دین اسلام در کلیه شئون زندگی ایرانیان نفوذ پیدا کرده است؛ لذا داشتن یک جهان بینی اسلامی از مشخصات عمده فرهنگ ایرانی اسلامی است.
دفاعپرس: برای حفظ فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی جوانان و اصحاب رسانه چگونه میتوانند نقش موثری در این زمینه داشته باشند؟
جوانان خود پرورش یافته نظام رسمی و غیررسمی آموزش و پرورش کشور هستند. وظیفه این نظام انتقال ارزشهای فرهنگی و بازسازی آن برای دانشآموزان است و لذا جوانان به نوعی تحت تاثیر این نظام هستند که شامل رسانهها، مساجد و سازمان های مردم نهاد است.
باید به نقش اصحاب رسانه در این زمینه اشاره کنیم که هم میتوانند روی جوانان و هم روی اقشار دیگر جامعه تاثیر بگذارند، رسانه وسیله انتقال پیام است. ارزشهای فرهنگی یک جامعه باید به نسلهای بعد به طور صحیح انتقال پیدا کند و زمینه برای بازسازی و نوسازی آنها فراهم شود. این دو نقش را رسانه میتوانند به خوبی ایفا کنند و هم در زمینه انتقال و هم در زمینه بازسازی، چون بدون بازسازی و توسعه یک فرهنگ رشد و توسعه نخواهد شد.
رسانهها با ایجاد یک فضای مناسب برای نقد و بررسی میتوانند به رشد و نوسازی فرهنگ اصیل ایرانی کمک کنند و زمینه را برای رشد و بالندگی فراهم کنند.
دفاعپرس: آیا جهانی شدن باعث احیای فرهنگها میشود یا موجب از بین رفتن فرهنگهای بومی سنتی و ملی؟
آنچه که در جهان شاهد آن هستیم پروژه جهانی سازی است تا جهانی شدن. آمریکا و اروپا به دنبال این هستند که فرهنگ خودشان را بر جهان حاکم کند طبیعتاً این پروژه برای فرهنگهای بومی و محلی خطرناک و باعث از بین رفتن آنها خواهند شد، اما اگر جهانی سازی به صورت یک فرآیند طبیعی شکل بگیرد طبیعتا میتواند فرهنگهای ملی بومی و سنتی مثل فرهنگ ایران اسلامی که از قوت اقتدار خوبی برخوردار است نه تنها از بین نرود بلکه در توسعه فرهنگ جهانی نقش مهم را ایفا کند پس پروژه جهانی سازی طبیعتاً فرهنگهای بومی را آسیب میزند، ولی اگر به صورت طبیعی شکل گیرد فرهنگ ایرانی میتواند نقشآفرین باشد.
گفتوگو از ندا دهقانی زاده