نمایش اقتدار دوستداران اهل بیت(ع) جلوی چشم تکفیری‌ها

به گزارش گروه سایررسانههای دفاع پرس ،«پیادهروی اربعین» طی چند سال اخیر آنقدر شکوه و رونق به خود گرفته که باید از آن به عنوان بزرگترین تجمع انسانی خودجوش یاد کرد؛ تجمعی که نظیر آن را نمیتوان در هیچ کجای دنیا مشاهده کرد، حتی در فریضه حج تمتع که سالانه در عربستان سعودی برگزار میشود. پیادهروی در چنین ایامی که سابقهای دیرینه در تاریخ دارد – در حالی عظیمترین گردهمایی بشریت است که شرکت کنندگان در آن در کنار اعمال مستحبی نظیر زیارت قبر مطهر امام حسین و حضرت عباس(س) درس اخلاق، جهاد و ظلم ستیزی را هم میآموزند.

پیاده روی اربعین در حالی هر سال با شکوهتر از سال قبل برگزار میشود که بخشی از خاک عراق مقر گروههای تروریستی و تکفیری است و هر بار این جریانهای وابسته به نظام سلطه پیام و بیانیه میدهند که سرزمین مقدس کربلا را مورد تاخت و تاز قرار میدهند و اصرار محبان آل الله به پیادهروی در چنین شرایطی پیامی جز مقاومت و ایستادگی عاشقان اهل بیت(ع) در جهت حفظ آرمان و اعتقادات دینی ندارد. این مراسم مذهبی صلحآمیز پیام سیاسی روشن و مشخصی دارد و ضربهای است به امنیت گروههای تروریستی و رژیمصهیونیستی که دو سالی است تلاش میکنند با افزایش تهدیدات خود از تراکم زائران کربلا جلوگیری کنند، حال نه تنها چنین هدفی تحقق نیافته بلکه مراسم اربعین امسال هم – آنگونه که از تصاویر و مستندات بر میآید بزرگترین اجتماع است.

در حالی زائران حضرت اباعبدالله (ع) از حدود 60 کشور جهان به این مراسم میآیند – و تصاویر رسانهها قادر به پوشش یکباره و همهجانبه آن نیست - و بدون آنکه یکدیگر را بشناسند روابطی عاطفی و احساسی با هم برقرار میکنند که نمونهای از جامعه امام زمان(عج) را به رخ جهان میکشند که پول در آن معنا و مفهوم ندارد. زبان مشترک همه این انسانها عزت و سربلندی امام حسین (ع) و اصحاب با وفایش است و بدون آنکه گویش و لهجههای یکدیگر را به آسانی متوجه باشند به هم خدمت میکنند، به هم اعتماد میکنند و برای اعتلای نام اسلام دست به دست هم داده و جهاد را زمزمه میکنند.

 تجمعی که پیامهای جهانی دارد
در طول تاریخ آیینها و ادیان مختلف با هدف همبستگی میان پیروان و هویت بخشی به جریان اجتماعی خود، مناسبتی را در سال مشخص کرده و تأکید میکنند که پیروان خود ملزم به شرکت در این اجتماعات هستند تا هم نمود جهانی - و به نوعی تبلیغ – برای اجتماع خود در سطحی فراگیر را قائل شوند و هم روحیه همگرایی را در بین خود ایجاد کنند، آن هم با هزینههای سرسام آور و هنگفت اما در راهپیمایی میلیونی اربعین بدون صرف هزینه و مخارج آنچنانی توسط یک دولت مردمی از هزینه شخصی قدم به میدان میگذارند و وحدت مسلمانان را به رخ میکشند که شاید در مخارج روزمره خود دچار چالش باشند. همانطور که مقام معظم رهبری تأکید میکنند خلأ وجود اجتماعی عظیم و بینالمللی در میان شیعیان را حضور میلیونی در ایام اربعین پر میکند، به همین دلیل است که بسیاری از بزرگان تأکید کرده و میکنند، کربلا «نماد و محور» وحدت و بیعت با امام زمان(عج) است که «نمود»ی جهانی خواهد داشت.

 اقتدار و تأثیرگذاری گفتمان انقلاب اسلامی
بهراحتی میتوان اثبات کرد که جمهوری اسلامی ایران مقتدرترین کشور منطقه غرب آسیا به شمار میآید؛ اقتداری که رشد فزایندهای دارد و هر روز شتاب بیشتری به خود میگیرد.

اگرچه تفاوت بنیادین «قدرت»با «اقتدار» موجب شد «اقتدار» به عنوان واژهای مستقل در گفتمان سیاسی ظاهر شود اما رابطه دوسویه و تنگاتنگ این دو واژه را نمیشود نادیده گرفت، آنچنان که بسیاری از صاحبنظران بینالمللی هم بخش مهمی از قدرت کشورمان را مرهون اقتدار بهوجود آمده طی 35 سال اخیر میدانند. در باب اقتدار کنونی جمهوری اسلامی ایران در حوزه منطقهای و بینالمللی اگرچه عوامل متفاوتی نظیر «مشروعیت حاکمیت»، «توان و قدرت بیبدیل نظامی» و «مشارکت بالای مردم در انتخابات» را در بر میگیرد اما نباید وجود «دیپلماسی عمومی اثرگذار» را کمبهره دانست. ایجاد همگرایی بین مسلمانان منطقه از سویی و تقارب میان شیعیان در منطقه غرب آسیا را میتوان یکی از همین عوامل مهم به شمار آورد.

اغراق نیست اگر بگوییم یکی از مهمترین عوامل گردهمایی 20میلیون نفری در نجف و کربلا طی سالهای اخیر ظهور گفتمان انقلاب اسلامی و رویکرد مناسب کشورمان در قبال تحولات منطقه و ارتباطگیری با مردم سرزمینهای اسلامی بوده که میتوان از آن به عنوان دیپلماسی عمومی موفق یاد کرد. دیپلماسی عمومی در طول سه دهه، عمدتاً در خدمت منافع ملی کشور- به خصوص در مناطق مسلماننشین - بوده و عمدتاً تلاش کرده فهم از کشور را افزایش دهد و حامیان بیشتری را برای دیدگاههای کشور فراهم آورد. با یادآوری بسیاری از تظاهرات خیابانی انقلابهای روی داده در بیداری اسلامی، آنجایی که تصاویر حضرت امام خمینی یا مقام معظم رهبری در دستان انقلابیون قرار داشت، میتوان به این باور رسید که مؤلفههای گفتمانی انقلاب ایران توانسته پس از سالها ممارست در قلوب بسیاری از مسلمانان شیعه و سنی منطقه جا باز کند.

در مسیر پیادهروی اربعین که این روزها در سرزمین عراق در جریان است هم میتوان نمونههای مناسبی برای موفق بودن دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی به وضوح دید از جمله اینکه نظام سلطه و همپیمانان منطقهای آنها درکنار تروریستهای فعال در سوریه و دیگر کشورها، شکلگیری چنین گردهمایی عظیم انسانی را تقویت مکتب شیعی دانسته و حضور مسلمانان سایر کشورها را لبیکی به جمهوری اسلامی ایران قلمداد میکنند. این در حالی است که جهان غرب با رسانههای انبوه خود تلاش داشته وجهه جمهوری اسلامی ایران را تخطئه کرده و این باور همگانی را نهادینه کند که کارگزاران حاکمیت ایران خشونت و درگیری با سایر مذاهب و قومیتها در جهان را تئوریزه میکنند و ایران مساوی است با تروریسم و خشونتپروری.

شرکت کثیر و چشمگیر شیعیان در راهپیمایی روز اربعین را میتوان پاسخ درخوری به این راهبرد دانست، چراکه بیش از نیمی از شرکتکنندگان در این گردهمایی از کشوری غیر از ایران بوده و این یعنی افزایش اقتدار منطقهای و جهانی ایران. این را باید در نظر داشت که جمهوری اسلامی ایران دیپلماسی عمومی را صرفاً یک شیوه تبلیغاتی، نوعی روابط عمومی، روش ارتباطی یا بازاریابی ندانسته بلکه دیپلماسی عمومی را مجموعهای از استراتژیها و تاکتیکهای جدید دیپلماتیک دانسته که در خدمت دستگاه سیاست خارجی کشور است و مسئله اصلی همواره این بوده که از چه طریق و با چه روشی وجهه و تصویر جمهوری اسلامی ایران را میتوان در جهان بهبود بخشید و باورها و سیاستهای خود را به منظور افزایش نفوذ میان جوامع کشورها گسترش داد.

از سوی دیگر «افزایش قدرت نرم» از همین منظر را هم باید مورد توجه قرار داد، آن هم در شرایطی که نظام سلطه به سرکردگی امریکا درصدد برآمده با تئوری براندازی نرم، ضمن متوقفسازی قدرت ایران حاکمیت کشورمان را هم دستخوش تغییرات بنیادین قرار دهد. در واقع دیپلماسی عمومی از امکانات مهم قدرت نرم نیز بهره میبرد، آن هم به این دلیل است که قدرت نرم توانایی دارد از طریق جذابیت و نه اجبار و تهدید یا تطمیع خواستههایش را به دست آورد، به عبارتی قدرت نرم به معنای توانایی نفوذ و تأثیرگذاری در رفتار دیگران برای گرفتن نتیجه مطلوب تلقی میشود و راههای مهم آن برای تأثیرگذاری شامل متقاعد کردن از طریق جذابیت است. توانایی شکلدهی به ترجیحات مخاطبان، به سرمایهای همچون شخصیت جذاب، فرهنگ، ارزشها و سازمانهای سیاسی و سیاستهایی که دارای مشروعیت و اعتبار اخلاقی هستند، نیاز دارد.

امروز گفتمان و کارکرد جمهوری اسلامی ایران هم بدون ابزارهایی مانند تهدید و تطمیع توانسته جذابیتهای بیشماری را در بین مسلمانان بهوجود آورد تا آنجا که امروز جوامع مسلمان منطقهای و فرامنطقهای ارتباط معنوی مناسبی را با ایران برقرار کردهاند. با توجه به آنچه ذکر شد، باید گفت در حالی که در دوران کنونی اولویتهای مهمی برای دستیابی کشورها به منافع و اهداف بینالمللی لحاظ شده اما اهمیت بهکارگیری دیپلماسی عمومی ایران در منطقه و جهان به حدی است که میتواند به کاهش تأثیرات تبلیغات منفی برخی از کشورها و رسانهها که در سالهای اخیر علیه ایران به وجود آمده است، کمک کند.

نمونه این تأثیرگذاری را میتوان در عراق با توجه به تبلیغات منفی برخی کشورها و رسانههای عربی و غربی مشاهده کرد که حضور میلیونها شیعه نه تنها تبلیغات منفی و جهتدار علیه این مکتب را خنثی میکند بلکه پیام اقتدار، قدرت و صلابت جمهوری اسلامی ایران را به سایر نقاط جهان مخابره میکند؛ اقتدار و استطاعتی که ریشه در مفاهیم مکتب شیعه و حادثه تاریخساز کربلا دارد و میرود طی سالهای آتی به یگانه تجمع انسانی و بشری در فضای بینالملل تبدیل شود.

منبع : روزنامه جوان