به گزارش گروه بینالملل دفاع پرس، کارشناسان و تحلیلگران غربی تغییرات انجام شده در عربستان سعودی را نشان دهنده اختلافاتی میدانند که احتمالاً در سایه تلاشهای محمد بن سلمان برای اجرای طرح و برنامههای خود در داخل خاندان حاکم این کشور رخ داده است.
سناریوی درگیری های داخلی در عربستان
در همین رابطه سایمون هندرسون پژوهشگر آمریکایی در مقالهای در سایت وابسته به آکادمی مطالعات خاور دور واشنگتن تأکید میکند که تغییر علی النعیمی وزیر نفت سابق عربستان و جایگزینی خالد الفالح به جای وی احتمالاً نشان دهنده این موضوع است که محمد بن سلمان به دنبال هدف قرار گرفتن ایران برآمده و میخواهد قدرت این کشور برای استفاده از سود ناشی از کاهش تحریمها را از بین ببرد. بن سلمان در جریان نشست اخیر کشورهای تولیدکننده نفت که ماه گذشته در قطر برگزار شد، النعیمی را تحقیر کرد و در لحظات پایانی توافق صورت گرفته برای کاهش تولید را رد کرد، تنها به این علت که این توافق شامل ایران نمیشد.
نویسنده مقاله میافزاید که تغییر النعیمی و دیگر تغییرات انجام شده در عربستان سعودی با هدف ایجاد ساختاری جهت اجرای دیدگاههای اصلاحی محمد بن سلمان موسوم به طرح 2030 است. وی معتقد است که نقش بنسلمان در تصمیمسازی عربستان به مراحل پیشرفتهای رسیده است، تا جایی که ممکن است این تردید به وجود آید که سلمان بن عبدالعزیز به زودی فرزندش محمد را در جایگاه نخست وزیری تعیین خواهد کرد. (این جایگاه الان در اختیار خود پادشاه قرار دارد) اختصاص دادن این پست به بن سلمان باعث میشود وی به صورت تقریباً نهایی پادشاه آینده عربستان باشد. این رویکرد همچنین محمد بن نایف ولیعهد کنونی عربستان را بیش از پیش به انزوا میکشاند. این در حالی است که بن نایف از نزدیکان واشنگتن به شمار رفته و تجربه بسیار بیشتری در حاکمیت عربستان دارد.
نویسنده مقاله همچنین از احتمال هدف قرار گرفتن متعب بن عبدالله وزیر گارد ملی عربستان و فرزند پادشاه سابق این کشور و یکی از متحدان نزدیک محمد بن نایف خبر داده و میگوید که بن سلمان میخواهد گارد ملی را به وزارت دفاع ملحق کند، ارگانی که ریاست آن بر عهده خودش قرار دارد. البته باید به این نکته آگاه باشد که هر اقدامی بر ضد گارد ملی ممکن است بحران داخلی در خانواده پادشاهی عربستان ایجاد کند. البته بن سلمان توجه زیادی به اجماع داخلی در درون خاندان پادشاهی ندارد، این در حالی است که چنین اختلافاتی میتواند عواقب بینالمللی برای عربستان به دنبال داشته باشد.
چالش های فراروی محمد بن سلمان
جان آلترمن تحلیلگر مرکز مطالعات امنیتی آمریکا در سایت این مرکز نوشت که محمد بن سلمان در تلاشهای خود برای تحقق رویکرد 2030 با چالشهای عمده ای مواجه است.
به اعتقاد این نویسنده یکی از این چالشها، خاندان حاکم عربستان و شرکای آن از میان تاجران بزرگ است، این افراد منافع اقتصادی گستردهای در ساختار موجود عربستان دارند، درک این نکته مهم است که برنامههایی که بن سلمان به دنبال اجرای آن است، درآمدهای دهها میلیاردر سعودی را به خطر خواهد انداخت.
نویسنده این مقاله میافزاید که بن سلمان نمیتواند هیچ دستاورد واقعی محقق کند که اعتبار فوری برای او در پی داشته باشد، چرا که جنگ در یمن بیش از حد تصور به طول انجامیده و پروژههای اقتصادی وی نیز به سختی بتواند اعتباری برای او ایجاد کند. همچنین شخصیتهای ارشد خاندان پادشاهی عربستان تلاش خواهند کرد در روند موفقیت بنسلمان مانع تراشی کنند. به این ترتیب به نظر میرسد مدیریت سیاسی پیشنهادهای اقتصادی ارائه شده چالشی اساسی برای عربستان خواهد بود.
